عکاسی نجومی

عکاسی نجومی شاخه‌ای از عکاسی است که به وسیلهٔ تلسکوپ و با روش‌های مختلف از ستاره ها و سیارات عکسبرداری می‌کند. زمان نوردهی این عکس‌ها معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت، متفاوت است. البته با دوربین عکاسی و با هر لنزی می‌توان از ستاره‌ها و سیاره‌های نزدیک عکس گرفت.

عکاسی اجسام بی‌ جان

عکاسی اجسام بی‌جان شاخه‌ای از هنر عکاسی است که به ثبت تصویر از اشیاء بی‌جان و معمولاً غیر متحرک و اشیا محیط پیرامون می‌پردازد. عکاسی از اجسام بی‌جان در حقیقت جزو سبک‌های مشکل عکاسی محسوب می‌شود، عکاسان این سبک باید توانایی نورسنجی دقیق را داشته و از ذوق ترکیب‌بندی بالایی برخوردار باشند. هدف اصلی در عکاسی طبیعت بی‌جان، بیان ایده و مفهومی خاص، به ساده‌ترین و روشن‌ترین شکل ممکن است.

وجه تمایز اصلی این سبک با سایرسبک‌ها، در حقیقت به چیدمان صحنهٔ عکس مربوط است؛ چیدمان در حقیقت همان چیدن صحنه عکس و ساختن صحنه است؛ در این سبک، عکاسان در حقیقت بیشتر عناصر عکس را می‌سازند تا اینکه صرفاً سرگرم عکاسی باشند.

عکاسی معماری

نمونه‌ای از عکاسی معماری، بنای کولوسئوم.

عکاسی معماری، شاخه‌ای از عکاسی است که در آن از آثار معماری و ساختمان‌ها عکسبرداری می‌شود.

در عکاسی معماری، دو فاکتور زاویه دید و نوع لنز مهم‌اند، زیرا معمولاً آثار معماری بزرگ هستند و عکاس هم نمی‌تواند به اندازهٔ کافی از آن‌ها فاصله بگیرد؛ به همین دلیل لازم است که زاویهٔ دید لنز زیاد باشد، یعنی فاصله کانونی کم باشد تا عکاس بتواند همهٔ ساختمان و بنا را در کادر جا دهد.

عکاسی

عکّاسی در لغت به معنای فنّ عکاسی و عکسبرداری است و همچنین به عمل و شغل عکّاس نیز گفته می‌شود. این هنر در اکثر زبان‌های جهان فتوگرافی خوانده می‌شود که ترکیبی از دو کلمهٔ یونانی فتو به معنی نور و گرافی به معنی ثبت یا نگارش است.بنابراین، فتوگرافی به معنای نقش کردن با نور است.

عکاسی یعنی ثبت و ایجاد یک تصویر؛ که در دو مرحله انجام می‌شود: نخست، بدست‌آوردن تصویر به وسیلهٔ دوربین و ثبت آن روی نگاتیو (فیلم) یا گیرنده تصویر الکترونیکی و دوم، ظاهر کردن تصویر مخفی حاصل از دوربین عکاسی و پایدارکردن آن.

در این فرآیند، دریافت و ثبت نور بر روی یک سطح حساس به نور، مانند نگاتیو یا گیرنده تصویر، باعث می‌شود الگوهای نوری بازتابیده شده یا ساطع شده از اشیا بر روی سطح حساس به نور (نقره کلرید یا گیرنده) تأثیر گذارد و باعث ثبت تصاویر گردد.

عکاسی دارای سه جنبهٔ علمی، صنعتی و هنری است؛ به‌عنوان یک پدیدهٔ علمی متولد شد، به‌شکل یک صنعت گسترش یافت و به عنوان هنر تثبیت شد. عکاسی توسط یک فرد کشف و تکمیل نشده‌است، بلکه نتیجهٔ تلاش بسیاری از افراد در زمینه‌های مختلف و اکتشافات و نوآوری‌های آنان در طول تاریخ است و سال‌ها قبل از اختراع عکاسی، اساس کار دوربین عکاسی وجود داشته‌است اما اولین تصویر لیتوگرافی نوری در سال ۱۸۲۲ میلادی توسط مخترع فرانسوی، ژوزف نیسه فور نیپس تولید شد و پس از آن توانست عکسی دائمی از طبیعت به نام اصطبل و کبوترخانه را خلق کند. او با همکاری لوئی داگر، آزمایش‌هایی را بر ترکیبات نقره براساس یافته‌های یوهان هاینریش شولتز انجام دادند و داگر در سال ۱۸۳۷ توانست روش داگرئوتایپ را اختراع کند.

تئوری عکس رنگی سه‌رنگ، توسط جیمز کلرک ماکسول در سال ۱۸۵۵ پیشنهاد شده بود. برپایهٔ نظریهٔ او، نور مرئی از سه رنگ اساسی قرمز، سبز و آبی، تشکیل شده‌است. پس فیلمی از سه لایه ساخت که هر لایهٔ آن نسبت به یکی از سه رنگ‌های اولیه حساس بود و توانست نخستین عکس‌رنگی را در سال ۱۸۶۱ به ثبت برساند.

جورج ایستمن در سال ۱۸۸۴ میلادی فیلم رول را که فیلمی از جنس پلاستیک آغشته به امولسیون ژلاتینی است را ابداع کرد و با ساخت دوربین جعبه‌ای در سال ۱۸۸۸، عکاسی را برای مردم عادی مقرون به صرفه نمود و تحول مهمی در عکاسی ایجاد کرد. ادوین لند نوعی دوربین آنالوگ ظهور فیلم فوری موسوم به دوربین پولاروید را اختراع کرد که بلافاصله پس از عکسبرداری، نسخهٔ چاپ‌شدهٔ عکس را پرینت می‌کردند و عکس گرفته‌شده یک دقیقه بعد و در مدل‌های جدیدتر تا چند ثانیه بعد، قابل رویت بود.

در عکاسی آنالوگ، باید تمامی تدبیرات اعمّ از: اصلاح رنگ، نور و کنتراست را قبل از نوردهی انجام داد. چون تقریباً بعد از نوردهی و ظهور فیلم، در این خصوص کار زیادی نمی‌شود انجام داد. ظهور در عکاسی به معنای مواجهه دادن فیلم عکاسی یا کاغذ عکاسی با مواد شیمیایی است که باعث تبدیل شدن فیلم به یک تصویر منفی (نگاتیو) یا مثبت (اسلاید)، و یا کاغذ به تصویر عکس می‌شود در حالی که عکاسی دیجیتال به فرآیند ثبت تصاویر به وسیلهٔ دریافت و ثبت نور برروی سطح حساس به نور سنسور الکترونیکی گفته می‌شود. الگوهای نوری بازتابیده شده یا ساطع شده از اشیاء بر روی سطح حساس به نور سنسور تأثیر می‌گذارد و باعث ثبت تصاویر می‌گردد.

عکاسی مستند

تا قبل از اختراع عکاسی، رویدادها، اماکن، قومها و ملتهای گوناگون از طریق ترسیم و نقاشی ثبت میشدند و مردم از طریق آنها تصویری نه چندان واقعی میدیدند. تکثیر نقاشیها نیز بسیار محدود و مشکل بود. بنابر این، عده کنتری موفق به استفاده از آنها میشدند. عکاسی به این دلیل طی فرآیند فیزیکی و شیمیایی تصویری را از یک صحنه واقعی به شکلی واقعی ثبت میکند، بدون هیچ تردیدی مورد قبول مردم قرار میگیرد و عکس به عنوان سندی ارزشمند، امکان تکثیر به هزاران نسخه را دارد و بی تردید به شکلی وسیعتر در جوامع گوناگون گسترش می یابد.

زندگی و وقایع گوناگون آن، در بستر زمان جریان می یابد و تغییر می کند. عکاسی و دوربین عکاسی است که گذر زمان را در لحظه ای کوتاه محصور می کند و تا ابد آن را بی حرکت می گرداند. این توانایی دوربین عکاسی در بیان واقعیت به شکلی خاص، موهبت نگریستن با چشمی دیگر را به انسان اعطاء کرد. چشمی که با آن، زمان متوقف شده تماشا میشود و چه ارزشمند است تصویری که از یک واقعه برگشت ناپذیر تهیه شده است. زیبایی یک دورنما، شقاوت و عطوفت بشر، عجایب آشکار و پنهان دنیا و دستاوردهای گوناگون انسانها، همه و همه، بر روی عکسها قابل مشاهده اند.

انطباق عکس با واقعیت، عکاسی را بیش از هر رسانه ای دیگر قابل اعتماد کرده است و به تایید همگان، قدرت تاثیر گذاری یک عکس در مقایسه با کلام و کتاب بسیار موثر تر است، چرا که کلام و کتابت نیازمند استدلال و برهان است و عکس بی نیاز از آن.

عکسهای تاریخی، شاهد امانتداریست که فرهنگ، آداب و رسوم، سنتها و برجسته ترین لحظه های تاریخ را در دل خود محفوظ دارد.

عکسهایی که از گوشه و کنار دنیا میبینیم، بی نیاز از هر سفر و تحمل مشقات آن، ما را با جوامع دیگر آشنا میکند و اطلاعات زیادی از گوشه و کنار دنیا به ما می دهد. بنابراین، عجیب نیست که روزنامه ها و رسانه های گروهی مشتاقانه از تصویر و عکس استفاده کنند تا بدانجا که انسان امروزین لحظه ای فارغ از سیل عظیم تصویر نیست. تلویزیون، سینما، پوسترها و آگهی های تبلیغاتی و غیره، دنیای اطراف ما را مملو از عکس ساخته است.

مشاهده و ثبت دقیق بسیاری از پدیده های علمی و مطالعه لحظات بسیار زود گذر، در تحقیقات و آزمایشهای علمی میسر نشد مگر به کمک عکس. دقت عمل عکاسی و بازسازی واقعیت، تکیه گاه مستحکمی است که محققان میتوانند به آن تکیه کنند و تحقیقات خود را سامان دهند.

استفاده از اشعه ایکس برای تصویر برداری از درون اجسام و زوایای غیر قابل رویت، کاربرد بسیار موثری در علوم پزشکی و صنعت دارد. عکاسی مادون قرمز و ماورای بنفش در مطالعات علمی، تحقیقی، پزشکی، نظامی و پلیس، امروزه بسیار مهم است.

کاربرد عکاسی از راه دور، توسط محققان زیست شناسی، نجوم، زمین شناسی و جغرافیا حیطه استفاده از این رسانه را از کهکشانها تا قعر دریاها گسترش داده است.

از جنبه خبری نیز، سرعت عمل دوربین عکاسی در ثبت رویدادها و وقایع مهم اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، هنری و غیره باعث شده که عکاس خبری، با دوربین کوچک خود در کلیه صحنه ها حضور یابد و بسرعت عکسهای خبری خود را به روزنامه ها، مجلات و تلویزیون برساند تا در کوتاهترین زمان مردم بسیاری در گوشه و کنار جهان آن واقعه را ببینند. و چه بسیار عکسهایی بودند که بر افکار عمومی مردم تاثیر گذارده، موجب تغییر در سرنوشت گروهی از انسانها شده اند. تاریخ ایران، استفاده از عکس را در جریان وقایع انقلاب و جنگ تحمیلی، مشتاقانه تصویر های تهیه شده را تماشا میکردند و به درو دیوار می چسباندند. عکاسی، ابزار قوی سیاسی و اقتصادی نیز هست. تبلیغ خط مشیهای سیاسی و اقتصادی از طریق عکس بسیار رایج است. کمتر محفل و مجلسی، از عکس شخصیتهای سیاسی خالیست. از سوی دیگر، نادر کالایی میابید که بر روی آن از عکس استفاده نشده باشد.

عکسهای دلفریب روی جعبه های محصولات مختلف، هر بیننده ای را به خرید و استفاده از آن تشویق می کند.

تکنولوژی آموزشی عصر حاضر در پی یافتن شیوه های موثر به روشهای آموزش بصری و بخصوص آموزش تصویری روی آورده است. عکاسی یکی از ابزارها و وسایل کمک آموزشی است که به نوبه خود از مهمترین آنها تلقی میشود، کمتر کتاب و مجله ایست که خالی از عکس باشد و چه بسا کمتر کتاب بدون عکس مورد توجه مردم قرار میگیرد.

بهره برداری از تصویر در سر لوحه کتابهای آموزش کودکان قرار دارد چرا که تصویر جذابیت و آموزش را به طور همزمان داراست.

برگرفته از کتاب عکاسی، مولف مجتبی آقایی سربرزه